ต่อมลูกหมาก เมื่อเป็นแล้วต้องระวัง

    ต่อมลูกหมาก โรคของระบบขับถ่ายปัสสาวะโรคหนึ่งที่ผู้สูงอายุผู้ชายทุกคนมีโอกาสที่จะเป็นได้ซึ่งนับเป็นโรคที่ก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานและมีปัญหาต่อชีวิตความเป็นอยู่อย่างง่ายในวัยสูงอายุ

    ต่อมลูกหมากเป็นต่อมหนึ่งที่มีเฉพาะผู้ชายเท่านั้น ต่อมนี้มีขนาดยาวราวๆ 4 cm กว้าง 3 cm และหนา 2 cm ต่อมลูกหมานี้จะขับน้ำเมือกเหนียวเล็กน้อยมาเก็บไว้ในถุงฉีดน้ำกามโดยทางท่อของต่อม น้ำจากต่อมลูกหมากนี้สำหรับใช้เป็นน้ำหล่อเลี้ยงให้สเปิร์มซึ่งเป็นเชื้อเพศชายที่ผลิตมาจากต่อมอัณฑะส่งมาไว้อย่างถุงฉีดน้ำกาม ในถุงน้ำกามจึงประกอบด้วยเชื้อทรัพย์เพิ่มเป็นจำนวนมาก

    โรคต่อมลูกหมากที่รู้จักกันดีคือ ต่อมลูกหมากโต เกิดขึ้นเมื่อผู้ชายอายุมากขึ้นเป็นกันได้มากเมื่ออายุ 55 ปีขึ้นไปสาเหตุที่ต่อมลูกหมากโตขึ้นนี้เข้าใจว่า เป็นความแปรปรวนของฮอร์โมนเพศที่ย่างเข้าสู่ วัยทอง โดยที่ต่อมลูกหมาก หุ้มรอบท่อปัสสาวะส่วนต้นอยู่ เมื่อต่อมโตขึ้นก็จะเบียดกดท่อปัสสาวะให้ตีตัวแคบลงยิ่งโตมากเท่าใดก็จะกดทับท่อปัสสาวะให้ตีบมากขึ้น การขับถ่ายปัสสาวะออกมาจึงไม่สะดวก มีการติดขัดของน้ำปัสสาวะ จึงต้องมีการออกแรงเบ่งถ่ายปัสสาวะมากขึ้น น้ำปัสสาวะที่ไหลออกมาจะไม่พุ่งออกมา แต่จะไหลอ่อนอ่อนช้าๆ หรือถ้าท่อปัสสาวะตีบมากปัสสาวะจะออกมาเป็นหยดหยดและใช้เวลานาน เพราะกระเพาะปัสสาวะต้องบีบรัดตัวแรงมากเพื่อจะดันน้ำให้ปัสสาวะออกมาได้

    การรักษาต่อมลูกหมากโตอาจมีวิธีรักษาได้หลายอย่างมีการทดลองรักษา ด้วยฮอร์โมนโดยมากก็ไม่ได้ผลดี แต่ดีที่สุดคือการผ่าตัดโดยการผ่าตัดต่อมลูกหมาก ที่กดทับท่อปัสสาวะนั้นออกให้ถ่ายปัสสาวะได้สะดวกตามปกติ

    มะเร็งต่อมลูกหมาก

โรคต่อมลูกหมากที่เป็นอันตรายมากคือมะเร็งต่อมลูกหมากตามสถิติของโรคมะเร็งผู้ชายที่ตายเพราะโรคมะเร็งอวัยวะต่างๆนั้นตายเพราะมะเร็งของต่อมลูกหมากราวๆร้อยละ 10มะเร็งต่อมลูกหมากจะเกิดอาการได้เป็น 2 อย่างคือ อาการของต่อมลูกหมากโตอย่างหนึ่งกับอาการจากการแพร่กระจายจากมะเร็งไปยังอวัยวะใกล้เคียงอีกอย่างหนึ่ง เมื่อมะเร็งเกิดขึ้นที่ต่อมลูกหมากต่อมลูกหมากจะขยายใหญ่ขึ้นและเกิดการอุดตันของท่อปัสสาวะเหมือนอย่างอาการของโรคต่อมลูกหมากโต ถ้ามะเร็งแทรกเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะก็จะถ่ายปัสสาวะมีเลือดออกมา มะเร็งต่อมลูกหมากมักจะแพร่กระจายไปงอกที่กระดูกต่างๆของร่างกายแต่ส่วนมากในตอนแรกมะเร็งมักจะไปงอกที่กระดูกสันหลังส่วนล่าง จะมีอาการเจ็บปวดกระดูกบริเวณนั้น

    การรักษามะเร็งต่อมลูกหมาก อาจมีการรักษาต่างๆแต่ก่อนเคยรักษาโดยการตอนหรือตัดต่อมอัณฑะออกทิ้งไป การรักษาโดยให้ฮอร์โมนเพศหญิงและต่อ มารักษาด้วยรังสีเอกซเรย์ ลายที่เป็นใหม่ๆวิธีที่ดีที่สุดคือการผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากทิ้งเสียเวลานี้มีสารเคมีที่ใช้รักษามะเร็งก็อาจใช้ในระยะที่มีมะเร็งต่อมลูกหมากด้วย

    นิ่วในต่อมลูกหมาก

บางครั้งต่อมลูกหมากก็มีนิ่วเกิดขึ้นได้นิ่วในต่อมลูกหมากนี้บางทีก็ไม่มีอาการผิดปกติแต่อย่างใดโดยมากจะไปตรวจพบโดยบังเอิญจากภาพเอกซเรย์ เมื่อไม่มีอาการอย่างไรก็ไม่จำเป็นต้องรักษาจึงปล่อยทิ้งไว้ไม่มีอันตรายแต่การที่มีนิ่วอยู่ในต่อมลูกหมากอาจมีอาการอักเสบเป็นเป็นหายหายอยู่เรื้อรังถ้าเป็นเช่นนั้นก็ควรจะผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากอักเสบด้วย

    ต่อมลูกหมากอักเสบ

ต่อมลูกหมากอักเสบมักเกิดได้มากในคนหนุ่มหนุ่มๆหรือคนวัยกลางคน การอักเสบเกิดขึ้นจากการมีเชื้อหนองต่างๆเน็ตรอบขึ้นไปที่ต่อมลูกหมาก เมื่อต่อมลูกหมากอักเสบจะรู้สึกปวดบริเวณทวารหนัก และบางทีปวดร้าวมาถึงอวัยวะเพศจะถ่ายปัสสาวะบ่อย ถ้าต่อมลูกหมากอักเสบมากต่อมจะบวมโตและกดท่อปัสสาวะจนถ่ายปัสสาวะไม่ออก เวลาถ่ายปัสสาวะจะปวดและแสบตามแนวท่อปัสสาวะ บางทีอาจมีหนองบนออกมาเหมือนกับว่าท่อปัสสาวะอักเสบ ลักษณะอาการคล้ายกับโรคต่อมลูกหมากโตในผู้สูงอายุแต่การมีต่อมลูกหมากโตไม่เจ็บปวดอย่างมาก และไม่มีไข้ นอกจากโรคต่อมลูกหมากโตแต่มีอาการเกิดช้าอาการที่มีทีละน้อยจนกว่ามีอาการมากก็ใช้เวลานานอาการจะไม่เกิดรวดเร็วทันทีอย่างต่อมลูกหมากอักเสบ

     การใช้ยาปฏิชีวนะให้ถูกต้องกับชนิดของเชื้อที่เป็นตัวทำให้เกิดอาการต่อมลูกหมากอักเสบ มีบางรายที่อักเสบรุนแรงและเกิดฝีในต่อมลูกหมากอาจต้องใช้การรักษานานพอที่จะแน่ใจว่าหายสนิทไม่เช่นนั้นจะกลายเป็นอักเสบเรื้อรังต่อไปทำให้รักษาได้ยากขึ้น

    การวินิจฉัยโรคของต่อมลูกหมาก นอกจากจะอาศัยประวัติอาการต่างๆเกี่ยวกับการถ่ายปัสสาวะและอาการอื่นอื่นจากคำบอกเล่าของคนไข้การตรวจอวัยวะระบบขับถ่ายปัสสาวะมีความจำเป็นและสำคัญมากในการที่จะวินิจฉัยโรคได้ถูกต้อง การตรวจต่อมลูกหมากตรวจได้จากการตรวจทางทวารหนักโดยการสวมถุงมือยางและใช้นิ้วชี้สอดเข้าไปในทวารหนักและใช้นิ้วนั้นตรวจคำดูลักษณะของต่อมลูกหมากด้วยความชำนาญจะตรวจรู้ได้ว่าต่อมลูกหมากนั้นมีลักษณะผิดปกติอย่างไร มีขนาดที่ใหญ่หรือเล็กเพียงใดและมีโรคอะไรเกิดขึ้นที่ต่อมลูกหมาก จากการตรวจนี้อาจรู้ถึงโรคต่อมลูกหมากโตมะเร็งต่อมลูกหมากต่อมลูกหมากอักเสบหรือนิ่วในต่อมลูกหมาก เป็นต้น

   ในการตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนักนี้ใช้นิ้วที่ตรวจร้านนวดที่ต่อมลูกหมากสักพักหนึ่ง น้ำจากต่อมลูกหมากจะถูกรีดออกมาทางท่อปัสสาวะ และถ้าเอานามนี้ไปตรวจด้วยจุลทรรศน์จะพบว่ามีเซลล์หนองและเชื้อที่ทำให้ต่อมลูกหมากอักเสบได้สมัยก่อนพวกโรคโกโนเรียเรื้อรัง เชื้อโกโนเรียจะเข้าไปหลบอยู่ในต่อมลูกหมากนี้ การตรวจหาเชื้อก็ได้โดยวิธีการนวดต่อมลูกหมากนี้จะพบเจอได้

การตรวจถ่ายภาพเอกซเรย์จะเห็นนิ้วได้ในระยะที่มีนิ่วในต่อมลูกหมาก 

การตรวจด้วยกล้องที่สอดใส่เข้าไปทางท่อปัสสาวะและตรวจส่องดูภายในกระเพาะปัสสาวะจะตรวจรู้โรคต่อมลูกหมากและโรคต่างๆในกระเพาะปัสสาวะได้